رنج نرمال هموگلوبین a1c

آزمایش هموگلوبین a1c یک آزمون خون است که میزان هموگلوبین موجود در خون را اندازه‌گیری می‌کند. این آزمون به افراد اجازه می‌دهد تا میانگین مقدار قند خون خود را در طی سه ماه گذشته بسنجند. افراد مبتلا به دیابت باید کنترل دقیقی بر میزان قند خون‌شان داشته باشند. اما با توجه به تغییرات در فعالیت، زمان و نوع فعالیت‌ها، و تغییرات در سطح هورمون‌ها، سطح قند خون در اندازه‌گیری‌های روزانه ممکن است متغیر باشد. به همین دلیل، استفاده از تست A1C به افراد این امکان را می‌دهد تا میزان متوسط قند خون خود را در طول سه ماه گذشته بسنجند، به جای این‌که به مقادیر خاص یک لحظه محدود شوند. در این مقاله، ما قصد داریم به سوال شما پاسخ دهیم که تست A1C چیست و چگونه کمک می‌کند. برای اطلاعات بیشتر با بهترین دکتر دیابت در تهران همراه باشید.

آزمایش هموگلوبین a1c چیست؟

آزمایش هموگلوبین a1c یک تست خون است که میزان هموگلوبین متصل به گلوکز در خون را اندازه‌گیری می‌کند و در آزمایشگاه‌های تشخیص طبی اجرا می‌شود. هموگلوبین یک پروتئین است که در سلول‌های قرمز خون وجود دارد و وظیفه انتقال اکسیژن به انحاء مختلف بدن را دارد. سلول‌های حاوی هموگلوبین به طور مداوم در بدن ترمیم و بازسازی می‌شوند. طول عمر این سلول‌ها حدوداً سه ماه است، بنابراین تغییرات در میزان هموگلوبین در خون به دلیل این ترمیمات کاملاً طبیعی است.

گلیکاتها، میزان گلوکزی هستند که به هموگلوبین متصل شده‌اند و سابقه این اتصال به سه ماه قبل برمی‌گردد. آزمایش A1C میزان گلوکز در خون را در بازه زمانی سه ماه گذشته ارزیابی می‌کند. وجود و افزایش مقدار گلوکز متصل به سلول‌های حاوی هموگلوبین باعث افزایش نتایج آزمایش A1C می‌شود.

نحوه عملکرد آزمایش هموگلوبین A1C

یک تست خون است که میزان گلوکز متصل به هموگلوبین در طول مدت سه ماه گذشته را اندازه‌گیری می‌کند. اگر قند خون شما در یک دوره زمانی کوتاه بالا بوده و اکنون به حالت نرمال بازگشته باشد، نتیجه آزمایش هموگلوبین A1C نشان می‌دهد که میزان گلوکز متصل به هموگلوبین در خون شما در طول سه ماه گذشته بیشتر از حالت معمول بوده است. این نتیجه به پزشک فوق‌تخصص غدد اطلاعات مفیدی درباره کنترل قند خون در طی مدت زمان مشخصی ارائه می‌دهد.

عوامل تاثیر گذار بر نتایج آزمایش A1C

عوامل مختلفی بر نتایج آزمایش هموگلوبین A1C تأثیر می‌گذارند. افراد مبتلا به دیابت می‌دانند که نتایج آزمایش هموگلوبین A1C ممکن است به دلیل تفاوت‌های در آزمایشگاه‌ها متفاوت باشد. با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از استانداردهای ملی در اندازه‌گیری گلیکوهموگلوبین، دقت این آزمایش بهبود یافته است و حتی کیت‌های تست خانگی نیز برای انجام این آزمون با دقت بالا در بازار موجود هستند.

1. به هر حال، واحد دقیق برای نتایج آزمایش هموگلوبین A1C به صورت نسبی نشان داده می‌شود و ممکن است تا نیم درصد بیشتر یا کمتر از درصد واقعی باشد. در بعضی موارد، نتیجه آزمایش ممکن است نشان دهد که فرد دیابتی در وضعیت طبیعی است، در حالی که وضعیت معکوس نیز ممکن است رخ دهد. در صورتی که فرد علائم دیابت را تجربه کند، مانند افزایش تشنگی، ادرار زدایی بیش از حد و کاهش وزن، و قند خون تصادفی او بالاتر از ۲۰۰ باشد، ضرورت انجام این آزمایش وجود دارد.
2. عوارض نارسایی کلیه، بیماری‌های کبدی یا کم‌خونی شدید ممکن است نتایج غیر دقیقی از آزمایش هموگلوبین A1C را نشان دهند. همچنین، نژاد نیز یکی از عواملی است که می‌تواند بر نتایج این آزمایش تأثیر بگذارد. افراد آفریقایی، مدیترانه‌ای یا آسیای جنوب‌شرقی هموگلوبین‌های مختلفی در خون دارند و کاهش تعداد گلبول‌های قرمز نیز ممکن است مقدار آزمایش A1C را تحت تاثیر قرار دهد.

وقتی نتیجه آزمایش A1C بالا باشد، این ممکن است به نشانه‌های زیر اشاره کند:

1. بیماری‌های قلبی عروقی مانند سکته قلبی
2. بیماری کلیوی
3. آسیب‌های عصبی
4. آسیب چشم که ممکن است به کوری منجر شود
5. بی‌حسی، گزگز و بی‌حسی پا ناشی از آسیب عصبی
6. کندی در روند ترمیم زخم و درمان عفونت

لازم به ذکر است که اگر به تازگی به دیابت نوع ۲ مبتلا شده‌اید، با ایجاد تغییرات اندک در سبک زندگی خود می‌توانید در مدیریت بیماری تحولات مهمی ایجاد کنید. کاهش وزن یا شروع یک برنامه ورزشی از جمله عوامل کمک کننده می‌باشند.

نتایج تست چی معنایی دارند؟

نتایج آزمایش هموگلوبین A1C معانی مهمی دارند:

1. افرادی که به دیابت مبتلا نیستند، تقریباً 5 درصد هموگلوبین گلیکوزیله دارند. طبق اطلاعات ارائه شده توسط انستیتوی ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی، سطح طبیعی هموگلوبین A1C 5.6 درصد یا کمتر است.
2. اگر سطح هموگلوبین A1C افراد بین 5.7 تا 6.4 درصد باشد، این نشان‌دهنده پیش دیابت است و ممکن است در آینده به دیابت تبدیل شود.
3. سطح هموگلوبین A1C برای افراد دیابتی 6.5 درصد یا بالاتر است و نشان‌دهنده وجود دیابت است.

انجمن دیابت آمریکا راهنمایی‌هایی ارائه داده که نشان می‌دهد چگونه سطح هموگلوبین A1C با سطح گلوکز خون در ارتباط است.

برای کنترل کلی گلوکز، افراد دیابتی باید حداقل دو بار در سال آزمایش هموگلوبین A1C انجام دهند. در صورت ابتلا به دیابت نوع 1، انجام اندازه‌گیری‌های بیشتری لازم است (به عنوان مثال، هر 3 ماه)، به ویژه اگر تغییر درمان صورت گرفته باشد، اهداف خاص قند خون توسط پزشک مشخص شده باشد، یا در صورت بارداری.

بالا بودن نتیجه آزمایشات A1C به چه معناست؟

نشانگر نداشتن کنترل مناسب بر دیابت است و این ممکن است با افزایش خطر ابتلا به شرایط زیر همراه باشد:

1. بیماری‌های قلبی عروقی مانند سکته و حمله قلبی
2. بیماری کلیوی
3. آسیب عصبی
4. آسیب چشم که ممکن است به کوری منجر شود
5. بی‌حسی، گزگز و بی حسی پا به دلیل آسیب عصبی
6. کندی در روند ترمیم زخم و عفونت

در صورتی که در مراحل ابتدایی ابتلا به دیابت نوع 2 هستید، تغییرات اندک در سبک زندگی می‌تواند بهبود‌های چشمگیری در کنترل دیابت ایجاد کند. کاهش وزن حتی به میزان کمی یا شروع یک برنامه ورزشی نیز می‌تواند کمک مؤثری باشد. اما در دیابت نوع 1، پس از تشخیص، نیاز به درمان با انسولین فوری دارید.

زمان مناسب برای انجام آزمایش هموگلوبین A1c 

زمان مناسب برای انجام آزمایش هموگلوبین A1c ممکن است بر اساس عوامل مختلفی متفاوت باشد:

1. در صورت داشتن علائم دیابت مانند افزایش تشنگی، افزایش ادرار، تاری دید، و خستگی، مراکز کنترل بیماری (CDC) توصیه می‌کند که بزرگسالان بالای 45 سال برای غربالگری دیابت و پیش دیابت آزمایش هموگلوبین A1c انجام دهند.
2. اگر زیر 45 سال دارید و عوامل خطر خاصی دارید مانند اضافه وزن یا چاقی، فشار خون بالا، سابقه بیماری قلبی یا کم‌تحرکی بدنی، ممکن است نیاز به این آزمایش داشته باشید.
3. در صورتی که نتایج آزمایش نرمال است، توصیه می‌شود هر 3 سال یک بار آزمایش هموگلوبین A1c را تکرار کنید.
4. اگر نتایج نشان دهنده پیش دیابت هستند، پزشک ممکن است تصمیم به انجام آزمایش هر 1 تا 2 سال یا حتی بیشتر بگیرد، به ویژه اگر در برنامه درمانی بیمار تغییراتی اعمال شده باشد.

تفسیر نتایج آزمایش هموگلوبین A1c

تفسیر نتایج آزمایش هموگلوبین A1c به صورت درصدی ارائه می‌شود و مقادیر معمولی به صورت زیر هستند:

1. نرمال: مقدار هموگلوبین A1c زیر 5.7٪
2. پیش دیابت: مقدار هموگلوبین A1c بین 5.7٪ تا 6.4٪
3. دیابت: مقدار هموگلوبین A1c 6.5٪ یا بالاتر
4. لازم به ذکر است که در صورت داشتن کم‌خونی یا نوع دیگری از اختلالات خونی، آزمایش هموگلوبین A1c ممکن است دقت کمتری در تشخیص دیابت داشته باشد.

برای درمان دیابت به چه دکتری مراجعه کنیم؟

برای درمان دیابت، می‌توانید به یک متخصص در این حوزه یعنی "متخصص دیابت و بیماری‌های متابولیک" یا "ارتوپدی و اندوکرینولوژیست" مراجعه کنید. این دسته از پزشکان دارای تخصص و تجربه در درمان و مدیریت دیابت هستند و می‌توانند به شما در تشخیص، درمان، و مدیریت دیابت کمک کنند.

همچنین، به عنوان بخشی از تیم درمانی شما، ممکن است نیاز باشد به دندانپزشک، متخصص تغذیه، فیزیوتراپیست، و مشاور روانی نیز مراجعه کنید. این افراد می‌توانند به شما در مدیریت جوانب مختلف دیابت کمک کنند و بهبود کیفیت زندگی شما را ارتقا دهند.